Bizerta je najseverniji i najevropskiji tuniski grad, sa pet luka, bogatom prošlošću i dubokim istorijskim vezama sa srpskim narodom
Sa 130.000 žitelja (oko 500.000 u široj regiji) Bizerta je središte oblasti Kap Blank i najveći grad tuniskog severa. Po broju stanovnika pripada mu četvrto mesto u zemlji, a od prestonice ga deli samo 65 kilometara. Sa ostalim delovima Tunisa i svetom povezuju ga dobre saobraćajnice, železnički i plovni putevi i vazdušna luka.
Mapa lokacije Bizerte
Uz skicu za portret grada dobro pristaje predznak naj, koji poznavaoci njegove prošlosti i sadašnjosti potkrepljuju nizom ubedljivih argumenata.
Geografski: Bizerta je najseverniji grad u Tunisu i na afričkom kontinentu, najbliži Evropi u središnjem delu Mediterana (od Sicilije ga deli rastojanje od oko 145 kilometara). Njegovu poziciju slikovito porede sa isturenim svetionikom na sredokraći pomorskih puteva Sredozemlja, što ga čini nezaobilaznim utočištem brodova pred naletima vetrova i nemirnog mora.
Mnogo „naj“
Bizertu nazivaju i najevropskijim tuniskim gradom, poredeći je sa francuskim priobalnim mestima sa druge strane Mediterana. U prvi plan ističu savremenu arhitekturu i njene široke bulevare, sa centralnom ulicom i šetalištem Habiba Burgibe, nadomak prostrane gradske plaže Korniš, okružene drvoredima raskošnih ukrasnih palmi. Na njenim skverovima su i dva nezaobilazna simbola grada: morski konjici čiji je logo utisnut na sva gradska dokumenta i stilizovano jedro, znak prijateljstva, čiji je izraz i regata Tulon – Bizerta (lane je u njoj učestvovalo 70 jahti).
Geografski: Bizerta je najseverniji grad u Tunisu i na afričkom kontinentu, najbliži Evropi u središnjem delu Mediterana (od Sicilije ga deli rastojanje od oko 145 kilometara). Njegovu poziciju slikovito porede sa isturenim svetionikom na sredokraći pomorskih puteva Sredozemlja, što ga čini nezaobilaznim utočištem brodova pred naletima vetrova i nemirnog mora.
Mnogo „naj“
Bizertu nazivaju i najevropskijim tuniskim gradom, poredeći je sa francuskim priobalnim mestima sa druge strane Mediterana. U prvi plan ističu savremenu arhitekturu i njene široke bulevare, sa centralnom ulicom i šetalištem Habiba Burgibe, nadomak prostrane gradske plaže Korniš, okružene drvoredima raskošnih ukrasnih palmi. Na njenim skverovima su i dva nezaobilazna simbola grada: morski konjici čiji je logo utisnut na sva gradska dokumenta i stilizovano jedro, znak prijateljstva, čiji je izraz i regata Tulon – Bizerta (lane je u njoj učestvovalo 70 jahti).
Bizerta – panorama najsevernijeg grada u Tunisu Uz sve odlike kosmopolitskog grada, u kome se mogu čuti mnogi svetski jezici, ulice okružuju moderne višespratnice i izlozi prodavnica sa šarolikom ponudom svetskih firmi. Bizerta je zadržala i tradicionalna obeležja, pre svega u starom jezgru, sa ukrštenim ulicama, izlozima prepunim nakita, grnčarije, začina, robe za snabdevanje brodova i mnoštva suvenira tipičnih za ove krajeve.
Stilizovano jedro, znak prijateljstva Klimatski: Bizerta je najhladniji grad na ovdašnjem području, pri čemu pojam "hladno" treba čitati isključivo prema afričkim merilima i tamošnjem poimanju temperaturnih razlika.
Ona je i najzeleniji grad u ovom delu sveta. Okružena je bujnim rastinjem, čitavim šumama, koje niko ne očekuje na peskovitom tlu. Otuda lokalni naziv Bizerte "zeleno u plavom", izveden iz preplitanja zelene boje okoliša sa plavetnilom mora. To je na slikovit način našlo mesto i u izgledu delova grada, pogotovo njegovog starog jezgra, u kome prednjače siva i plava boja prozora i vrata na tradicionalno belim zidovima omanjih zgrada u skladnom nizu.
Bizerta je više od primorskog grada: najvećim delom spustila se na same obale mora, koje se igrom prirode i voljom čoveka uvlači u sve njegove delove, prelamajući se na svakodnevni život ovdašnjih ljudi. More je vazda bilo izvor života, u prošlosti i mnogih nedaća.
Posle prestonice, ona je i drugi po veličini lučki grad. U svom okrilju ima pet luka, koje, zavisno od vremena nastanka i namene, nose primerene nazive: istorijska, ribarska, industrijska, trgovačka i luka slobodne zone. Postoji i šesta, nešto udaljenija, za utovar čeličnih proizvoda i cementa.
Grad je i značajan univerzitetski i još više privredni centar, sa razvijenom industrijskom i carinskom zonom, uz naglašenu brigu o ekologiji. U zaleđu, gde šumovite padine Atlasa smenjuju plodne ravnice, prostire se bogata tuniska žitnica.
Ljudi otvorenog srca
Ona je i najzeleniji grad u ovom delu sveta. Okružena je bujnim rastinjem, čitavim šumama, koje niko ne očekuje na peskovitom tlu. Otuda lokalni naziv Bizerte "zeleno u plavom", izveden iz preplitanja zelene boje okoliša sa plavetnilom mora. To je na slikovit način našlo mesto i u izgledu delova grada, pogotovo njegovog starog jezgra, u kome prednjače siva i plava boja prozora i vrata na tradicionalno belim zidovima omanjih zgrada u skladnom nizu.
Bizerta je više od primorskog grada: najvećim delom spustila se na same obale mora, koje se igrom prirode i voljom čoveka uvlači u sve njegove delove, prelamajući se na svakodnevni život ovdašnjih ljudi. More je vazda bilo izvor života, u prošlosti i mnogih nedaća.
Posle prestonice, ona je i drugi po veličini lučki grad. U svom okrilju ima pet luka, koje, zavisno od vremena nastanka i namene, nose primerene nazive: istorijska, ribarska, industrijska, trgovačka i luka slobodne zone. Postoji i šesta, nešto udaljenija, za utovar čeličnih proizvoda i cementa.
Grad je i značajan univerzitetski i još više privredni centar, sa razvijenom industrijskom i carinskom zonom, uz naglašenu brigu o ekologiji. U zaleđu, gde šumovite padine Atlasa smenjuju plodne ravnice, prostire se bogata tuniska žitnica.
Ljudi otvorenog srca
Ribarska luka Bizerta je i značajan turistički centar ovog dela zemlje, koji namernika dočekuje naglašenim gostoprimstvom i otvorena srca, nudeći mu mnoga neočekivana iznenađenja i zadovoljstva.
Hotel Bizerta Resort Okosnicu turističke ponude čini desetak privlačnih hotela, čiji su kapaciteti oko 2.000 ležaja, uređene plaže u gradu i bližoj i daljoj okolini i gradska marina sa vezom za 180 jahti. Pre dve godine ovde je boravilo oko 140.000 stranih turista, 2006. desetak hiljada više, uz domaće goste. Ovde planiraju da turizam sa petog mesta privrednih aktivnosti izbije u prvi plan, uz ambiciozna ulaganja. Buduća marina, na čiji se završetak neće dugo čekati, biće veća od sadašnje za više od šest puta (moći će da primi rekordnih 1.200 jahti). U narednih pet godina broj ležaja u modernim hotelima biće uvećan za još 3.000, uz dodatno uređenje i opremanje 12 velikih plaža, čija je ukupna dužina oko 50 kilometara (izuzev jedne, sve su peskovite). Time će započeti nova era u životu grada, koji i danas ima šta da ponudi i pokaže gostima, ne samo tokom glavne sezone od maja do oktobra, kada morske struje donose željeno osveženje, i posebno, tokom leta kada su temperature oko 38. podeoka, već i zimi, kada su, uz retke izuzetke, temperature, uglavnom, prolećne.
Trbušni ples Uz tradicionalno gostoprimstvo, gostima nude različite oblike zabave i noćni život "začinjen" trbušnim plesom, sportove na zemlji i vodi, uz nezaobilazno ronjenje do bogatih koralnih sprudova.
Bašta restorana u Bizerti Tradicionalnu i mediteransku kuhinju dopunjuje prebogata ponuda raznovrsne ribe i plodova mora, a riblji restorani su na glasu i izvan tuniskih prostora. Za njihovo snabdevanje "zadužena" je čitava flota ribarskih brodova, koji dremuckaju ukotvljeni u staroj usnuloj luci, prepoznatljivoj slici sa gradskih razglednica, spremni da se svakog časa otisnu na pučinu i zabace mreže.
Ribarska pijaca Deo njihovog ulova put do trpeze nalazi u pokrivenoj ribarskoj pijaci, uz uobičajeno cenkanje i glasnu ponudu bogatog izbora ribe i drugih plodova mora različitog naziva, izgleda, veličine i boja, izloženih u maštovitim aranžmanima, koji podsećaju na cvetne ikebane. Među neobičnim vrstama je riba "kaiš", nalik zmiji, duža od jednog metra. Riba je i značajan ovdašnji izvozni proizvod.
Drevna pomorska baza
Bizerta je i najstariji tuniski grad, sa uočljivim tragovima prošlosti koji uokviruju stari deo grada i najstariju luku. U njemu je podignuto više džamija. Najveća potiče iz 1652. godine. Nedaleko od nje su katolička i ruska pravoslavna crkva prepoznatljive arhitekture, što svedoči o ukrštanju puteva naroda u prošlosti i verskoj toleranciji. Prema istorijskim izvorima prvi tragovi života potiču iz perioda hiljadu godina pre nove ere, kada je ovde postojao veliki feničanski grad i luka. Kasnije će se na ovom području smenjivati različiti narodi i pohodiće ih mnoge vojske, ostavljajući manje ili više očuvane tragove svog prisustva i načina života.
Drevna pomorska baza
Bizerta je i najstariji tuniski grad, sa uočljivim tragovima prošlosti koji uokviruju stari deo grada i najstariju luku. U njemu je podignuto više džamija. Najveća potiče iz 1652. godine. Nedaleko od nje su katolička i ruska pravoslavna crkva prepoznatljive arhitekture, što svedoči o ukrštanju puteva naroda u prošlosti i verskoj toleranciji. Prema istorijskim izvorima prvi tragovi života potiču iz perioda hiljadu godina pre nove ere, kada je ovde postojao veliki feničanski grad i luka. Kasnije će se na ovom području smenjivati različiti narodi i pohodiće ih mnoge vojske, ostavljajući manje ili više očuvane tragove svog prisustva i načina života.
Ulica u Medini Posle Feničana, Vizantinci su gradili lučke kanale i dvostruke zaštitne zidove koji su, uz manja preuređivanja, odoleli propadanju do današnjih dana. Za Rimljane tokom njihove viševekovne vladavine, severni deo Tunisa je, između ostalog, davao bogatu žetvu pšenice i izobilje korala. Arapi su ovde pristigli 698. godine. Tokom XV veka Bizerta je bila snažno uporište gusara koji su harali vodama Sredozemlja. Od 1537. je pod vlašću Španaca, a od 1572. u sastavu Osmanlijskog carstva. O tom razdoblju svedoče dobro očuvani delovi dve tvrđave.
Prva je sa ovdašnjim nazivom Medina i tipičnim prodajnim prostorom – sukom – a njene zidine predstavljale su deo dvostrukog zaštitnog zida, štiteći grad i luku od neželjenih gostiju i udara vetrova i talasa.
Prva je sa ovdašnjim nazivom Medina i tipičnim prodajnim prostorom – sukom – a njene zidine predstavljale su deo dvostrukog zaštitnog zida, štiteći grad i luku od neželjenih gostiju i udara vetrova i talasa.
Amfiteatar za 12.000 posetilaca Druga, visoko iznad grada, sazidinama koje nose pečat otomanskog i španskog stila gradnje, ima očuvan amfiteatar koji prima 12.000 posetilaca i predstavlja centar kulturnih zbivanja. Odatle puca prelep pogled na zaliv, delove grada, njegove luke, kanale i mostove kojima su natkriveni.
Francuzi su osvojili Bizertu 1881. godine, razvijajući u njoj snažnu vojnu pomorsku bazu, u kojoj će ostati oko osam decenija. U međuvremenu se našla u vrtlogu dva svetska rata. U Prvom kao snažno savezničko uporište, a u Drugom su je 1942. okupirali Nemci, da bi je nakon uzastopnih bombardovanja i rušenja, maja 1943. oslobodili Amerikanci. Poslednji francuski vojnik je napustio Bizertu 15. oktobra 1963, pet godina nakon proglašenja tuniske nezavisnosti. Za oslobođenje grada život je položilo hiljadu mladih Tunišana.
Veliki kanal dubine 12 metara, koji spaja morske luke sa lukom u Bizertskom jezeru, prokopan je 1889. godine. Natkriljuje ga i deo pokretnog mosta, koji dva sata dnevno propušta brodove sa zastavama iz celog sveta. Prepoznatljiva gradska atrakcija. Da li će i koliko opstati, pokazaće vreme, jer sve više postaje "usko grlo" gradskog saobraćaja.
Tuniski Zejtinlik
Malo je poznato da je u priču o prošlosti Bizerte i njene okoline utkana i značajna epizoda iz naše nacionalne istorije. Prema zapisima sledbenika i poštovalaca srpskih ratnika 1914–1918, na inicijativu francuskog generala Emila Geprata, pre devet decenija u severnom Tunisu i susednim afričkim zemljama utočište su našli delovi srpske vojske. U Bizerti i okolini bile su smeštene bolnica i Pešadijska podoficirska škola, iz koje je na Solunski front upućeno 400 podoficira. Niklo je i manje naselje Jugoslovena, čiji su žitelji bili demobilisani vojnici. Imali su biblioteku, pozorište, štampariju... Meštani su široka srca prihvatili iznemogle i ranjene srpske borce nakon povlačenja preko Albanije – upućene na oporavak i lečenje – i dobrovoljce pristigle iz prekookeanskih zemalja (oko 60.000 ljudi). U bolnicama je lečeno oko 40.000 vojnika, a oko 3.000 ratnika podleglo je ranama daleko od otadžbine. Sahranjeni su na 24 groblja u 22 grada.
Na hrišćanskom ratnom groblju u Bizerti podignuta je spomen-kosturnica okružena starim grobovima, a na spoljnim zidovima ispisana su imena 600 srpskih ratnika koji su ovde podlegli ranama ili bolestima. Unutar kapele namernika dočekuju prigodni natpisi, venci posetilaca (najnoviji ambasade Srbije u toj zemlji) ali i upaljene sveće, o čemu brinu lokalne vlasti koje brižljivo održavaju ovaj prostor.
Francuzi su osvojili Bizertu 1881. godine, razvijajući u njoj snažnu vojnu pomorsku bazu, u kojoj će ostati oko osam decenija. U međuvremenu se našla u vrtlogu dva svetska rata. U Prvom kao snažno savezničko uporište, a u Drugom su je 1942. okupirali Nemci, da bi je nakon uzastopnih bombardovanja i rušenja, maja 1943. oslobodili Amerikanci. Poslednji francuski vojnik je napustio Bizertu 15. oktobra 1963, pet godina nakon proglašenja tuniske nezavisnosti. Za oslobođenje grada život je položilo hiljadu mladih Tunišana.
Veliki kanal dubine 12 metara, koji spaja morske luke sa lukom u Bizertskom jezeru, prokopan je 1889. godine. Natkriljuje ga i deo pokretnog mosta, koji dva sata dnevno propušta brodove sa zastavama iz celog sveta. Prepoznatljiva gradska atrakcija. Da li će i koliko opstati, pokazaće vreme, jer sve više postaje "usko grlo" gradskog saobraćaja.
Tuniski Zejtinlik
Malo je poznato da je u priču o prošlosti Bizerte i njene okoline utkana i značajna epizoda iz naše nacionalne istorije. Prema zapisima sledbenika i poštovalaca srpskih ratnika 1914–1918, na inicijativu francuskog generala Emila Geprata, pre devet decenija u severnom Tunisu i susednim afričkim zemljama utočište su našli delovi srpske vojske. U Bizerti i okolini bile su smeštene bolnica i Pešadijska podoficirska škola, iz koje je na Solunski front upućeno 400 podoficira. Niklo je i manje naselje Jugoslovena, čiji su žitelji bili demobilisani vojnici. Imali su biblioteku, pozorište, štampariju... Meštani su široka srca prihvatili iznemogle i ranjene srpske borce nakon povlačenja preko Albanije – upućene na oporavak i lečenje – i dobrovoljce pristigle iz prekookeanskih zemalja (oko 60.000 ljudi). U bolnicama je lečeno oko 40.000 vojnika, a oko 3.000 ratnika podleglo je ranama daleko od otadžbine. Sahranjeni su na 24 groblja u 22 grada.
Na hrišćanskom ratnom groblju u Bizerti podignuta je spomen-kosturnica okružena starim grobovima, a na spoljnim zidovima ispisana su imena 600 srpskih ratnika koji su ovde podlegli ranama ili bolestima. Unutar kapele namernika dočekuju prigodni natpisi, venci posetilaca (najnoviji ambasade Srbije u toj zemlji) ali i upaljene sveće, o čemu brinu lokalne vlasti koje brižljivo održavaju ovaj prostor.
Srpsko vojničko groblje u Menzel Burgibi Hiljadu i po vojnika počiva u delu savezničkog spomen-kompleksa – na Srpskom vojničkom groblju u mestu Menzel Burgiba, petnaestak kilometara južnije od Bizerte. Umesto klasičnih spomenika, Francuzi su u besprekornom poretku, u senci borova i čempresa, postavili spomen-obeležja u vidu stilizovanih sablji u obliku krsta, na kojima su imena stradalnika i nazivi jedinica kojima su pripadali.
Spomen-obeležja srpskim ratnicima su najuređeniji delovi savezničkih spomen-područja u Bizerti i Menzel Burgibi. Ostaje samo da što više građana dođe ovde i pokloni se senima predaka. Izazov za one koji brinu o tradiciji i prošlosti, još više za domaće turističke agencije. One su, recimo, samo u 2006. dovele u Tunis oko 30.000 građana Srbije. Spisak odredišta mogle bi da dopune Bizertom i severnim Tunisom ili da iz poznatih letovališta organizuju posete srpskim vojničkim grobljima, da ona prerastu u neku vrstu tuniskog Zejtinlika.
Ovdašnje goste, koji pored Bizerte žele da posete i druge znamenitosti tuniskog severa, dočekuju mnoga zanimljiva izletišta, sa različitim sadržajima. Do njih se stiže šumovitim padinama, na kojima se vide crveni krovovi hotela i kuća. Prava retkost za ovdašnje prilike.
Crveni pelikani
Spomen-obeležja srpskim ratnicima su najuređeniji delovi savezničkih spomen-područja u Bizerti i Menzel Burgibi. Ostaje samo da što više građana dođe ovde i pokloni se senima predaka. Izazov za one koji brinu o tradiciji i prošlosti, još više za domaće turističke agencije. One su, recimo, samo u 2006. dovele u Tunis oko 30.000 građana Srbije. Spisak odredišta mogle bi da dopune Bizertom i severnim Tunisom ili da iz poznatih letovališta organizuju posete srpskim vojničkim grobljima, da ona prerastu u neku vrstu tuniskog Zejtinlika.
Ovdašnje goste, koji pored Bizerte žele da posete i druge znamenitosti tuniskog severa, dočekuju mnoga zanimljiva izletišta, sa različitim sadržajima. Do njih se stiže šumovitim padinama, na kojima se vide crveni krovovi hotela i kuća. Prava retkost za ovdašnje prilike.
Crveni pelikani
Igličaste stene u Tabarki Prva adresa: Tabarka. Lep primorski gradić u belom, nadomak granice sa Alžirom, u moru zelenila, sa peščanim i stenovitim plažama i čistim morem, udaljen 170 kilometara od tuniskog glavnog grada. Tabarka je značajan centar zdravstvenog turizma, talasoterapije (za lečenje i blagotvorno opuštanje) a more je bogato koralnim sprudovima – izazov za ronioce i proizvođače ogrlica i drugih suvenira. Na rubnim delovima i vidikovcima grada su impresivan golf-teren sa pratećom školom i Đenovljanska tvrđava iz XVI veka, a u njenom podnožju neobične kamene figure u stenama koje je priroda izvajala.
Na sredokraći između dva grada, udaljeno 30 kilometara od Bizerte, leži prostrano prirodno jezero i nacionalni park Ičkul koji nadvisuje istoimena planina, zimsko stanište oko 80 vrsta ptica. Tokom zime ovde se mogu videti jata koja premašuju 200.000 ptica, a simbol jezera je crveni pelikan.
Na sredokraći između dva grada, udaljeno 30 kilometara od Bizerte, leži prostrano prirodno jezero i nacionalni park Ičkul koji nadvisuje istoimena planina, zimsko stanište oko 80 vrsta ptica. Tokom zime ovde se mogu videti jata koja premašuju 200.000 ptica, a simbol jezera je crveni pelikan.
Ajn Dram, panorama grada Lovci iz mnogih zemalja rado svraćaju u znamenito planinsko mesto Ajn Dram, na nadmorskoj visini od 1.000 metara, na šumovitim padinama Atlasa koje zimi povremeno zabele. Odatle kreću u lov na divlje svinje, čije se meso može naći na jelovniku ovdašnjih lovačkih restorana.
Nedaleko od Tabarke je ušuškano banjsko mesto Hamam Burgiba, u kome se gostima pored netaknute prirode nude različite mogućnosti lečenja mineralnom vodom i njihovim isparenjima, posebno organa za disanje.
Oni koji dublje zađu u unutrašnjost zemlje očekuju iskopine dvaju najznačajnijih gradova iz rimskog perioda, koja su puni procvat doživela u II i III veku. U Bula Regiji razvijenoj u pitomoj ravnici, posebnu pažnju privlače ostaci duboko ukopanih soba (donji spratovi vila) radi zaštite od letnje žege, sa atraktivnim mozaicima na podovima, stubovima sa kapitelima i otvorima za ventilaciju i dnevnu svetlost. Grad je imao oko 70.000 stanovnika (dve trećine su bili robovi).
Arheološko nalazište Duga, smešteno na kamenitoj uzvišici (550 metara) najočuvaniji je rimski grad, koji je upisan u registar kulturnih dobara UNESCO-a. Posetioce dočekuju sačuvane ulice i trgovi, ostaci kuća, otvoreno pozorište sa 3.500 posetilaca, Saturnov hram sa kapitelima, rezervoari za vodu, lukovi, kapije, statue i ispisani kameni blokovi.
Izazov za znatiželjne i istraživače.
Nedaleko od Tabarke je ušuškano banjsko mesto Hamam Burgiba, u kome se gostima pored netaknute prirode nude različite mogućnosti lečenja mineralnom vodom i njihovim isparenjima, posebno organa za disanje.
Oni koji dublje zađu u unutrašnjost zemlje očekuju iskopine dvaju najznačajnijih gradova iz rimskog perioda, koja su puni procvat doživela u II i III veku. U Bula Regiji razvijenoj u pitomoj ravnici, posebnu pažnju privlače ostaci duboko ukopanih soba (donji spratovi vila) radi zaštite od letnje žege, sa atraktivnim mozaicima na podovima, stubovima sa kapitelima i otvorima za ventilaciju i dnevnu svetlost. Grad je imao oko 70.000 stanovnika (dve trećine su bili robovi).
Arheološko nalazište Duga, smešteno na kamenitoj uzvišici (550 metara) najočuvaniji je rimski grad, koji je upisan u registar kulturnih dobara UNESCO-a. Posetioce dočekuju sačuvane ulice i trgovi, ostaci kuća, otvoreno pozorište sa 3.500 posetilaca, Saturnov hram sa kapitelima, rezervoari za vodu, lukovi, kapije, statue i ispisani kameni blokovi.
Izazov za znatiželjne i istraživače.
Stanoje Jovanović
Politika MAGAZIN 492 – 04.03.2007.
Politika MAGAZIN 492 – 04.03.2007.
Нема коментара:
Постави коментар