16 јул 2009

VENECIJA

UZVIŠENA LEPOTA

U Veneciji, gradu "najneverovatnijem od svih gradova", gradu hedonizma, umetnosti, mistike, čudesnoj metropoli na 117 ostrva u Jadranskom moru, jedna građevina ipak posebno i danas mami uzdahe svojom lepotom i uzvišenošću

Crkva Santa Maria della Salute na ostrvcetu San Đorđo, posvećena Bogorodici, remek-delo baroka i genijalnog Longene i simbol ovog grada koji je i sam remek-delo. Podignuta je u XVII veku posle epidemije kuge koja je poharala trećinu stanovnika Venecije, kao znak zahvalnosti preživelih Majci božjoj što ih je spasila.

Mapa i lokacija Venecije

Drvo iz Crne Gore

Ovo je reprezentativno delo zapadne kulture i umetnosti i jedna od najoslikanijih italijanskih crkava. Njena izgradnja počela je 1631. godine kada je Longena imao 26 godina. Salute (kako crkvu uobičajeno zovu) osmougaonog je oblika, a za izgradnju platforme korišćena je drvna građa iz Crne Gore. Konstrukcija je od istarskog kamena i marmorina (briketi obloženi mermernom prašinom). Koliko je dominantna u svojoj spoljašnjosti, tek od njene unutrašnjosti zastaje dah. Barokni oltar osmislio je sam Longena, a svojim delima ukrasili su je Hoze de Korte, Alesandro Varotari, Tintoreto... "Biće to crkva kakvu svet do sada nije video", zapisao je Longena u svojim beleškama. Salute je završena 50 godina kasnije, samo nekoliko meseci pre smrti čuvenog arhitekte.

Crkva Santa Maria della Salute, posvćena Bogorodici

Crkva je, još od nastanka do danas, u središtu značajnog venecijanskog događaja poznatog kao Festa dela Madona dela Salute. Odlukom venecijanskih vlasti, svake godine 21. novembra kreće se procesija od Trga svetog Marka do bazilike Salute u znak zahvalnosti Bogorodici spasiteljki.

Ali tu se priča o crkvi Salute ne završava. Venecija je bila inspiracija i fascinacija tokom vekova. Postoji ipak jedna pesma inspirisana crkvom Salute, koja je više od opisa, više od doživljaja, više od svake proze... pesma Laze Kostića. I mala predistorija... Već je spomenuto da je Salute napravljena od građe iz Crne Gore i Istre. U XVII veku manir Italijana bio je da seku slobodno šume sa ove strane Jadrana. Svoj jed zbog seče "slovenskih dubova", Laza Kostić opevao je u pesmi "Dužde se ženi", 70-ih godina XIX veka.

Crkva Santa Maria della Salute, remek-delo baroka

Veza istoka i zapada

Mnogo godina kasnije, kada je na proputovanju sa svojom ženom Laza stigao u Veneciju i video crkvu, ostao je zapanjen pred njenom lepotom. Zato joj se, već u prvim strofama on obraća i izvinjava: "Oprosti, majko sveta, oprosti, što naših gora požalih bor, na kom se ustuk svakoje zlosti blaženoj tebi podiže dvor...".

Naš slavni poeta video je u ovoj građevini vezu između istoka i zapada, katoličanstva i pravoslavlja, ona je za njega bila simbol lepote, poezije, idealne romantičarske drage (Lenka Dunđerski) i umetnosti uopšte.

Press Kofer 37 – 27.02.2008.

Нема коментара:

Постави коментар