Dablin je glavni grad i luka Irske na Irskom moru. Glavni grad je postao 1922. godine kada je stvorena Slobodna Država Irska. U njemu živi nešto više od milion stanovnika
Dablin, sa 50 odsto stanovništva koje je mlađe od 25 godina, postao je simbol lepog života. Nalazi se na ušću reke Lifi u Irsko more. Povoljan geografski položaj bio je jedan od razloga što je ovaj grad dugo bio pod vladavinom osvajača, prvo Danaca, a potom Engleza. Grad je brodskim putem povezan sa većim gradovima, kao što su Kork u Irskoj, Belfast u Severnoj Irskoj i različitim lukama u Engleskoj, Škotskoj i Francuskoj.
Prugama je povezan sa važnim odredištima u Irskoj. Dablin je glavna luka Irske, centar finansijske i komercijalne moći i sedište kulture.
Burna istorija
Prvi put se pominje u Ptolomejevim spisima iz II veka. Tada se Dablin zvao Eblana. Grad se kasnije pojavljuje pod nazivom Crno jezerce, kada su naseljenici 291. godine izvojevali pobedu nad oružanim snagama Kraljevstva Lejnster. Današnje zvanično ime grada Baile Atha Cliath primenjuje se od narednih naseljavanja. Sveti Patrik je pokrstio naseljenike oko 450. godine i zato se smatra duhovnim zaštitnikom Irske. Grad su u IX veku porobili Danci.
Do XII veka irski pobunjenici su ga preuzimali i gubili više puta. Godine 1171. Dance su proterali Anglo-Normani, predvođeni Henrijem II, kraljem Engleske. Vladavina Engleske Dablinom je trajala do 1534. godine, kada je irski patriota Tomas Ficdžerald izvršio opsadu grada.
Burna istorija
Prvi put se pominje u Ptolomejevim spisima iz II veka. Tada se Dablin zvao Eblana. Grad se kasnije pojavljuje pod nazivom Crno jezerce, kada su naseljenici 291. godine izvojevali pobedu nad oružanim snagama Kraljevstva Lejnster. Današnje zvanično ime grada Baile Atha Cliath primenjuje se od narednih naseljavanja. Sveti Patrik je pokrstio naseljenike oko 450. godine i zato se smatra duhovnim zaštitnikom Irske. Grad su u IX veku porobili Danci.
Do XII veka irski pobunjenici su ga preuzimali i gubili više puta. Godine 1171. Dance su proterali Anglo-Normani, predvođeni Henrijem II, kraljem Engleske. Vladavina Engleske Dablinom je trajala do 1534. godine, kada je irski patriota Tomas Ficdžerald izvršio opsadu grada.
Sve do polovine XVII veka Dablin je ostao mali, srednjovekovni, zidinama opasan grad. Tokom XVII veka, za vreme engleskih građanskih ratova poznatih pod imenom Velika revolucija, Dablin je predat engleskim vlastima. Ostao je pod britanskom kontrolom sve do Irske revolucije 1798. godine, tokom koje je propao pokušaj da se porobi grad. Drugi pokušaj, izveden 1803. godine, pod vođstvom Roberta Emeta, takođe se završio neuspešno. Naredne revolucije su dizane 1847. i 1867. godine. Dablin je bio poprište najoštrijih borbi tokom Irske revolucije vođene 1916. godine i od 1919. do 1921. godine. Ovo je dovelo do uspostavljanja Slobodne Države Irske. Nakon sticanja nezavisnosti, Dablin je postao politički, ekonomski i kulturni centar Irske.
Grad pabova i barova
Dablin se nalazi u ravnici, opasan je zidinama sa tornjevima, a ima nekoliko zgrada koji potiču iz perioda pre XVII veka. Crkve su iz XIX i XX veka. Jedna od najviših zgrada je Liberti Hol, koji je baza trgovačkog društva. Ima 17 spratova, dok većina zgrada ne prelazi 10 spratova. U starom delu Dablina su zgrade Univerziteta u Dablinu, Banke Irske, kao i četiri Visoka suda Irske, Lenster Haus, carinarnica – zgrada iz XVIII veka.
Grad pabova i barova
Dablin se nalazi u ravnici, opasan je zidinama sa tornjevima, a ima nekoliko zgrada koji potiču iz perioda pre XVII veka. Crkve su iz XIX i XX veka. Jedna od najviših zgrada je Liberti Hol, koji je baza trgovačkog društva. Ima 17 spratova, dok većina zgrada ne prelazi 10 spratova. U starom delu Dablina su zgrade Univerziteta u Dablinu, Banke Irske, kao i četiri Visoka suda Irske, Lenster Haus, carinarnica – zgrada iz XVIII veka.
Glavni park u Dablinu je Feniks park, obima oko 11 kilometara. Pored rekreativnih objekata, u Feniks parku su i zoološki vrt, nekoliko staklenih bašti, kao i rezidencija predsednika republike.
tinama pabova i barova. Među najpoznatijima su Ginis i Old Džejmson destilerija.
Kulturna metropola Evrope
Dablin je igrao vodeću ulogu u kulturnom periodu, koji je počeo 1884. godine osnivanjem Gaelic Athletic asocijacije, za obnovu galskih igara. Godine 1893. se povezao sa Gelik ligom, kojoj i dalje ostaje za cilj obnova irskog jezika i folklora. Dablin je danas živ komercijalni centar i kulturna metropola Evrope, koja je svetu dala čuvene književnike – Džordža Bernarda Šoa, Oskara Vajlda, Jejtsa i Džemsa Džojsa, ali i savremene pop zvezde U2, Simpl Majnds, Šinejd O' Konor...
Industrija i ekonomija
Najveće tradicionalne industrije Dablina su pivarstvo, destilerija, proizvodnja hrane i tekstilna industrija. Sve ove grane industrije su pretrpele pad od 1970-ih godina. Dablin je prevashodno kornercijalni grad, ali i glavna luka i trgovinski centar Irske. U poslednje vreme Irska je postala poznata po proizvodnji i izvozu računarskog hardvera i softvera. Osnovu za izvoz čine i poljoprivredni proizvodi i stoka.
Pivara Ginis
Kulturna metropola Evrope
Dablin je igrao vodeću ulogu u kulturnom periodu, koji je počeo 1884. godine osnivanjem Gaelic Athletic asocijacije, za obnovu galskih igara. Godine 1893. se povezao sa Gelik ligom, kojoj i dalje ostaje za cilj obnova irskog jezika i folklora. Dablin je danas živ komercijalni centar i kulturna metropola Evrope, koja je svetu dala čuvene književnike – Džordža Bernarda Šoa, Oskara Vajlda, Jejtsa i Džemsa Džojsa, ali i savremene pop zvezde U2, Simpl Majnds, Šinejd O' Konor...
Industrija i ekonomija
Najveće tradicionalne industrije Dablina su pivarstvo, destilerija, proizvodnja hrane i tekstilna industrija. Sve ove grane industrije su pretrpele pad od 1970-ih godina. Dablin je prevashodno kornercijalni grad, ali i glavna luka i trgovinski centar Irske. U poslednje vreme Irska je postala poznata po proizvodnji i izvozu računarskog hardvera i softvera. Osnovu za izvoz čine i poljoprivredni proizvodi i stoka.
Pivara Ginis
Ginis je jedan od najpoznatijih svetskih proizvođača piva. Fabriku je sagradio davne 1759. godine Artur Ginis. Pomenuti gospodin, uspešni poslovni čovek, bio je uspešan i na drugim poljima. Za svog života imao je 21 dete sa jednom ženom. Napravio je i brend, ponos Irske, prepoznatljiv ukus piva u celom svetu. Turisti mogu da posete pivaru. Nakon radnje sa suvenirima sa motivima Ginisovog piva, sledi tura kroz sedmospratnicu, jednu od najviših zgrada u milionskom Dablinu. Program za turiste je dobro osmišljen. Nema vodiča, ali njegov "nedostatak" nadoknađuju brojni savremeni "televizorčići" koji pružaju informacije o raznim segmentima iz života Ginisove pivare. Muzej čine prva dva sprata, potom ide prostorija za degustaciju piva, a na sedmom spratu možete da uživate u panorami Dablina uz pijuckanje ili ispijanje pinte točenog crnog "ginisa" – idealan završetak ture kroz ovaj kompleks.
Blage zime i hladna leta
Budući da je Dablin u priobalnom delu Irske, karakteriše ga blaga klima. Blage zime i hladnija leta, bez obzira na česte padavine, stvaraju veoma prijatne uslove za život. Vetar koji gotovo svakodnevno duva čisti vazduh – možda to nije svakom primamljivo, ali je veoma zdravo. Najniža prosečna temperatura je u januaru i februaru, šest stepeni Celzijusa, a najveća je u julu i avgustu, 15 stepeni. Godišnja količina padavina je oko 760-1000 mm, iako je ova stopa veća u planinskim krajevima i tokom zimskog perioda.
Simbol grada
Blage zime i hladna leta
Budući da je Dablin u priobalnom delu Irske, karakteriše ga blaga klima. Blage zime i hladnija leta, bez obzira na česte padavine, stvaraju veoma prijatne uslove za život. Vetar koji gotovo svakodnevno duva čisti vazduh – možda to nije svakom primamljivo, ali je veoma zdravo. Najniža prosečna temperatura je u januaru i februaru, šest stepeni Celzijusa, a najveća je u julu i avgustu, 15 stepeni. Godišnja količina padavina je oko 760-1000 mm, iako je ova stopa veća u planinskim krajevima i tokom zimskog perioda.
Simbol grada
Da li je u pitanju nedostatak mašte ili pak genijalno rešenje, kako god bilo, Irci su našli načina da potroše pet miliona evra. Hteli su da njihova prestonica bude po nečem prepoznatljiva i – dosetili su se! Sagradivši iglu od 120 m, napravili su simbol grada, glavni orijentir za snalaženje postavljen u strogom centru Dablina. lzvesno je da taj orijentir pomaže da se dođe do centra, ali za izlazak van najužeg dela grada preporučuje se nalaženje i nekih drugih prepoznatljivih objekata.
Legenda ili mit…
U ovom, istorijom bogatom gradu, mogu se saznati i mnoge zanimljive legende koje su ponos Iraca. Možda je jedna od najpoznatijih ona o Moli Meloun, ženi za koju se ne zna tačno da li je zaista postojala, ali koja je osvojila srca Iraca. Pesma o njoj postala je nezvanična himna. Ova dama sumnjivog morala uspela je da postane istorijska ličnost. Danju prodavačica ribe, noću prostitutka, po jednoj verziji, a po drugoj jedna od retkih čednih devojaka trgovaca njenog doba, stoji u Grifin ulici u Dablinu, probijajući hodnike vremena i privlačeći pažnju prolaznika na svaki način.
Neizostavno se od poznatijih legendi mora izdvojiti ona o svetom Patriku, čoveku koji je isterao zmije iz Irske. Tumačenja "proterivanja zmija" su razna i najčešće se traže simbolična značenja pri objašnjavanju uloge svetog Patrika u stvaranju istorije Iraca. Religijski značaj ovog sveca se ogleda u širenju hrišćanstva. Pričajući o Svetom trojstvu, pokazivao je detelinu sa tri lista da bi istakao tri božanske ličnosti u jednom Bogu. Ta detelina je danas najprepoznatljiviji simbol Irske.
Legenda ili mit…
U ovom, istorijom bogatom gradu, mogu se saznati i mnoge zanimljive legende koje su ponos Iraca. Možda je jedna od najpoznatijih ona o Moli Meloun, ženi za koju se ne zna tačno da li je zaista postojala, ali koja je osvojila srca Iraca. Pesma o njoj postala je nezvanična himna. Ova dama sumnjivog morala uspela je da postane istorijska ličnost. Danju prodavačica ribe, noću prostitutka, po jednoj verziji, a po drugoj jedna od retkih čednih devojaka trgovaca njenog doba, stoji u Grifin ulici u Dablinu, probijajući hodnike vremena i privlačeći pažnju prolaznika na svaki način.
Neizostavno se od poznatijih legendi mora izdvojiti ona o svetom Patriku, čoveku koji je isterao zmije iz Irske. Tumačenja "proterivanja zmija" su razna i najčešće se traže simbolična značenja pri objašnjavanju uloge svetog Patrika u stvaranju istorije Iraca. Religijski značaj ovog sveca se ogleda u širenju hrišćanstva. Pričajući o Svetom trojstvu, pokazivao je detelinu sa tri lista da bi istakao tri božanske ličnosti u jednom Bogu. Ta detelina je danas najprepoznatljiviji simbol Irske.
Suzana Obradović
Stil magazin 143 – 21.09.2009.
Stil magazin 143 – 21.09.2009.
Нема коментара:
Постави коментар