SERSKA OBLAST

OVDE JE PISANA SRPSKA ISTORIJA

Prva asocijacija na Grčku svakako su prelepa ostrva Egejskog i Jonskog mora, letovanje, sunce, kupanje, plaže… Ali, ona je mnogo više od toga. Međutim, retko se zapitamo kakve sve lepote u sebi krije kontinentalni deo Grčke. A njih ima u izobilju

Na samo 80 kilometara severoistočno od Soluna, u istočnom delu Grčke, nalazi se Serska oblast o kojoj je pisao još "otac istorije" Herodot, u V veku p.n.e. Naime, 437. godine p.n.e. Atinjani su ovde osnovali koloniju Amfipolis koja je u vreme Filipa Makedonskog postala važna strateška tačka u kojoj su vršene pripreme za pohod u Aziju.

Mapa Serske oblasti u Grčkoj

Stari zapisi kazuju da je Amfipolis bio opasan zidom dugim 7,5 kilometara unutar koga su se nalazile brojne kule.

Ostaci drevnog grada Amfopolis

U Arheološkom muzeju otvorenom 1995. godine, pored statua iz neolita, antičkih amfora, zlatnih novčića sa likom Filipa sina Aleksandra Velikog, vizantijskog novca i ploča sa nadgrobnih spomenika sa uklesanim natpisima, izloženi su i ostaci fresaka vizantijskih crkava.

Amfipolijski lav, simbol snage nekadašnjeg grada

U neposrednoj blizini uzdiže se spomenik amfipolijskom lavu visok 5,3 metara, simbol snage nekadašnjeg grada.

Simonida pa Jelena

Panorama Sereza

Na Akropolju Sereza, glavnog grada ove oblasti, nalaze se ostaci tvrđave Oresta u kojoj se 1345. godine Stefan Dušan proglasio za "cara Srba i Grka" (1346–1355).

Manastir Sv. Jovana Preteče

Njegova žena Jelena ostala je zapamćena kao donator manastira Sv. Jovana Preteče, koji spada među najreprezentativnije vizantijske spomenike Serske oblasti, a izgrađen je 1260. godine i nalazi se na desetak kilometara od grada.

Osnovali su ga monasi Joanikios i Joakem u podnožju planine Menojkion. Prvi pisani izvori potiču iz 1278. godine, a kasniji govore o značaju srpskih vladara – ktitora i donatora, kao što su bili kralj Milutin i Simonida, potom car Dušan i carica Jelena. Iz tih vremena sačuvane su dve ikone Hrista i Bogorodice, neke crkvene relikvije i samo jedan, manji deo riznice. Ikonostas, izrezbaren 1804. godine u orahovom drvetu, izaziva divljenje posetilaca.

U jednom od renoviranih krila konaka otvoren je muzej u kome se čuvaju alatke koje su tokom vremena monasi koristili za proizvodnju maslinovog ulja. Danas u njemu živi 30 monahinja.

"Rogato" jezero

Jezero Kerkini – odmorište ptica

Vožnja turističkim brodićem po jezeru Kerkini je jedan od najzanimljivijih doživljaja prilikom obilaska ove oblasti. Za mnoge posetioce predstavljaju pravo otkriće bivoli kojima često iz vode vire samo glave sa velikim rogovima. Čak 80 odsto od njihovog ukupnog broja živi u ovom rezervatu prirode. Kerkini je i ornitološka "stanica" 279 vrsta ptica, od kojih je 20 grabljivica. Najbrojnije vrste su kormorani, crne čaplje i pelikani. Jezero je izuzetno bogato ribljim vrstama, najviše ima soma i šarana, pa je u određenim periodima dozvoljen ribolov. Lov na ptice je strogo zabranjen. Zanimljivo je da je Kerkini veštačko jezero nastalo akumulacijom Strumice još 1935. godine, ali se biljne i životinjske zajednice spontano razvijaju.

Mračan i hladan džep

Pećina Alistrati

"Odgovor tame na dela svetlosti" je natpis na samom ulazu u pećinu Alistrati, koja je uz jezero Kerkini najzanimljivija prirodna atrakcija koju možete da vidite ako odvojite dan-dva za Sersku oblast. Pećina važi za jednu od najlepših ne samo u Grčkoj, već i u Evropi.

Impresivni oblici stalaktita i stalagmita, kao što su Meduza, Hirošima, Hrist (poput simbola Rio de Žaneira), Krilo anđela, Vodopad i Partenon nalaze se na prvom od tri kilometra koliko je duga ova pećina. Prema procenama stručnjaka, geologa i paleontologa, skrivene lepote u ovom "mračnom i hladnom džepu zemljine kore" počele su da se formiraju još pre dva miliona godina. Sve to bilo je više nego dovoljno da se Alistrati kandiduje za zaštićeno prirodno dobro na listi UNESCO-a.

Rafting na Agitisu

Rafting i mounting-bajk su vrlo popularni programi Sereza, ali i komplementarni sadržaji turističke ponude ostrva Tasos sa kojeg se može doći feribotom. U neposrednoj blizini pećine Alistrati nalazi se kanjon reke Angitis koja svojim tokom obrazuje meandre i pogodna je za rafting (splavarenje) u dužini od 9 do 15 kilometara.

Pisani spomenici – slike na stenama i zidovima pećina kanjona iz V i VI veka nove ere – ukazuju na prisustvo ljudske zajednice na ovim prostorima u vreme kad su pećine bile prirodna skloništa čoveka. Trasa raftinga završava se kod starog kamenog mosta koji svojim izgledom podseća na davno minula vremena.

Rafting na Agitisu

Biciklistička staza koja se pruža duž leve obale reke, na nekadašnjem rimskom putu Via Ignacia, od izuzetnog je značaja sa sportsko-rekreativni turizam Sereza. Via Ignacia je izgrađen u II veku p.n.e. i proteže se od Albanije preko Soluna, Pele (rodnog mesta Filipa Makedonskog) i Sereza do Istanbula.

Poseta Serezu ne bi bila potpuna bez obilaska sela Ano Poroja u kojem je desetak žena osnovalo Agroturističku zadrugu da bi pomoću nje svoje eko-proizvode plasirale na tržište čitave Grčke. Proizvodni program zadruge čine razni kolači, voćni likeri, ratluk, lekovito bilje i drugi artikli proizvedeni po tradicionalnim receptima. Ratluk se pravi po jedinstvenom receptu od svežeg maslaca i badema. Osim što su lepo upakovani, ovi hand made proizvodi su i odličnog ukusa.

U istom selu, u restoranu "Evropa", služe se nacionalni specijaliteti poput "vodenog bivola" i "kuvanog jelena", sveža riba i, naravno, odlično vino.

Snaga duha

Anastenarija – hodanje po žaru

Zvuci prirode i instrumentali grčke muzike, naizmenični mirisi eteričnih ulja i smola okolnih četinara, isprepletani ukusi lokalnih specijaliteta, izuzetan ambijent restorana sa pogledom na zapadnu padinu planine Beles čine potpunim doživljaj u kojem uživaju sva čula.

Svake godine, 21. maja, u opštini Aja Eleni održava se Anastenarija, jedinstvena folklorna i religiozna ceremonija u čast svetog Konstantina i Jelene. Nakon priprema, ispred ikona postavljenih na svetom mestu u šumi, a posle dugog i veoma živog plesa oko vatre, otpočinje ritual hodanja po žaru. Uprkos njegovoj vrelini, nikada nijedan plesač nije zadobio opekotine po tabanima, na šta su svi vrlo ponosni, jer, po njima, to pokazuje snagu duha koju u sebi nose.

Dragana Marković
Politika MAGAZIN 5.. – 04.11.2007.