U tropskom pejzažu jugoistočne Azije, sa tirkizno plavim bojama mora, zelenim džunglama, sa belim nepreglednim peščanim plažama i pirinčanim poljima, prostire se Tajland
Veličine Španije, na kartama ova država ima oblik profila slonove glave. Čudna je povezanost oblika zemlje i ove životinje koja u Tajlandu ima status božanstva. Kult slonova i danas ide toliko daleko da svaki beli slon koji se rodi automatski pripada samo kralju. Stranci Tajland nazivaju "zemljom osmeha", verovatno zbog gostoprimstva i iskrenosti lokalnog stanovništva.
Mapa lokacije AjutajeGeografska pozicija i prirodna bogatstva uvek su bili motivacija za dolazak stranaca i migraciju ljudi ka Tajlandu. Otuda i današnja velika etnička šarolikost i populacija od oko 60 miliona ljudi, od kojih jedna petina živi u prestonici Bangkok. Tajland takođe odslikava i kult monarhije kralja Bumibola Aduljadedža (Bhumibol Adulya-dej) iz dinastije Rama, ujedno i monarha sa najdužim vladarskim stažom na svetu. I sama nacionalna zastava Tajlanda identifikuje monarhiju kao ključnu kariku za jedinstvo nacije. U kombinaciji bele, crvene i plave boje zastava simbolizuje naciju, religiju i monarhiju.
Istorija i kultura ove zemlje vezana je uz dva grada, dve prestonice. Prvi deo priče nezaobilazno počinje u gradu Ajutaji (Ayutthaya), a onda se nastavlja u Bangkoku. Otuda plovidba niz reku Čao Praja (Chao Praya), reku što spaja ova dva grada, prikazuje život tradicionalnog Tajlanda, turbulentnu istoriju i borbu za opstanak ljudi koji su formirali ovu jedinstvenu naciju.
Na ostrvu gde se spajaju tri reke
Istorija i kultura ove zemlje vezana je uz dva grada, dve prestonice. Prvi deo priče nezaobilazno počinje u gradu Ajutaji (Ayutthaya), a onda se nastavlja u Bangkoku. Otuda plovidba niz reku Čao Praja (Chao Praya), reku što spaja ova dva grada, prikazuje život tradicionalnog Tajlanda, turbulentnu istoriju i borbu za opstanak ljudi koji su formirali ovu jedinstvenu naciju.
Na ostrvu gde se spajaju tri reke
Reka Čao Praja i pirinčana polja Smeštena na ostrvu gde se spajaju tri reke – Čao Praja, Pa Sak i Lop Buri – Autaja je imala sudbinu da postane trgovački i komunikacioni centar Sijamskog poluostrva. Temelje ove drevne prestonice postavili su Kmeri (današnji Kambodžanci). Ipak, zlatne godine grada počinju tek dolaskom Tajlanđana u centralne delove Sijama. Oni 1350. godine formiraju svoju prestonicu u Ajutaji imenujući je po kući Rama iz indijskog epskog speva "Ramajana", što u prevodu znači "Nepobediv".
Palate Ajutaje U periodu koji sledi, između XIV i XVIII veka, Ajutaja postaje centar Sijamskog poluostrva, sa trgovima, pagodama, statuama i velelepnim hramovima. U periodu od 400 godina u Ajutaji su krunisana 33 tajlandska kralja iz 5 različitih sijamskih dinastija. Trgovci, poneki čak iz Kine i sa ostrva jugoistočne Azije, otvarali su dućane i plasirali robu, začine, hranu iz dalekih krajeva.
U svoje vreme, Ajutaja je bila raskošna, velelepna i znatno veća od mnogih evropskih prestonica. Mnogi istoričari je upoređuju sa Rimom. I sama činjenica da je francuski kralj Luj XIV imao svoje ambasadore u Ajutaji svedoči o veličini, uticaju i moći ove azijske prestonice.
Danas, u selima nizvodno od Čao Praje život se odvija u poznatom ritmu kao u Ajutajino zlatno doba. Tradicionalna tajlandska familija okupljena je u zadrugu. To je mesto gde deca uče osnovne norme ponašanja koje će ih pratiti kroz ceo život. Na prvi pogled život izgleda veoma jednostavan. Kuća od pruća. Domaće životinje kao što je goveče i živina. Drveni kanui na dokovima. Veliki šeširi za zaštitu od sunca.
U samoj kući privatnost gotovo i ne postoji. Život se zasniva na zajednici svih generacija, gde se harmonija, kompromis i tolerancija smatraju najosnovnijom društvenom vrednošću. Najstariji ukućani dobijaju najveće poštovanje. Otuda i sam kult starijih, pa i koren današnje nemogućnosti mladih da se konfrontiraju starijima od sebe, pogotovu na poslu i politici.
Dečja imena prema poziciji sunca
U svoje vreme, Ajutaja je bila raskošna, velelepna i znatno veća od mnogih evropskih prestonica. Mnogi istoričari je upoređuju sa Rimom. I sama činjenica da je francuski kralj Luj XIV imao svoje ambasadore u Ajutaji svedoči o veličini, uticaju i moći ove azijske prestonice.
Danas, u selima nizvodno od Čao Praje život se odvija u poznatom ritmu kao u Ajutajino zlatno doba. Tradicionalna tajlandska familija okupljena je u zadrugu. To je mesto gde deca uče osnovne norme ponašanja koje će ih pratiti kroz ceo život. Na prvi pogled život izgleda veoma jednostavan. Kuća od pruća. Domaće životinje kao što je goveče i živina. Drveni kanui na dokovima. Veliki šeširi za zaštitu od sunca.
U samoj kući privatnost gotovo i ne postoji. Život se zasniva na zajednici svih generacija, gde se harmonija, kompromis i tolerancija smatraju najosnovnijom društvenom vrednošću. Najstariji ukućani dobijaju najveće poštovanje. Otuda i sam kult starijih, pa i koren današnje nemogućnosti mladih da se konfrontiraju starijima od sebe, pogotovu na poslu i politici.
Dečja imena prema poziciji sunca
Porodični ručak na Tajlandu Budizam igra centralnu ulogu na Tajlandu i odslikava se u verovanjima i folkloru, baziranom na kombinaciji filozofije, mitova i natprirodnih uticaja. Religija Tajlanda vezana je za način života i vođenje moralnog života, a tajlandske molitve se baziraju na meditaciji.
Zanimljiva je i uloga vračeva u dnevnom životu. Kao što ljudi idu kod doktora, tako Tajlanđani idu kod vračara u potrazi ka duhovnim rešenjima. Otuda nije retko da se deci imena daju prema proračunima pozicije sunca i meseca u momentu rođenja, a vračevi ljude savetuju u vezi sa putovanjima, investicijama, bračnim pitanjima i o drugim životnim odlukama.
Tipične tajlandske kuće oko reke Čao Praja građene su u tradicionalnom stilu od drveta sa dominantnim visokim i izlomljenim krovovima i vrhovima sa upečatljivim ornamentima. Kuće su podignute na stubovima od zemlje radi poboljšane ventilacije, zaštite od poplava i kao preventiva od zmija, krokodila i opasnih životinja kojih u Tajlandu ima u izobilju. Kuće su obično okrenute u smeru istok–zapad, čime se dobija maksimum strujanja vazduha i smanjuje vrelina užarenog tropskog sunca.
Zanimljiva je i uloga vračeva u dnevnom životu. Kao što ljudi idu kod doktora, tako Tajlanđani idu kod vračara u potrazi ka duhovnim rešenjima. Otuda nije retko da se deci imena daju prema proračunima pozicije sunca i meseca u momentu rođenja, a vračevi ljude savetuju u vezi sa putovanjima, investicijama, bračnim pitanjima i o drugim životnim odlukama.
Tipične tajlandske kuće oko reke Čao Praja građene su u tradicionalnom stilu od drveta sa dominantnim visokim i izlomljenim krovovima i vrhovima sa upečatljivim ornamentima. Kuće su podignute na stubovima od zemlje radi poboljšane ventilacije, zaštite od poplava i kao preventiva od zmija, krokodila i opasnih životinja kojih u Tajlandu ima u izobilju. Kuće su obično okrenute u smeru istok–zapad, čime se dobija maksimum strujanja vazduha i smanjuje vrelina užarenog tropskog sunca.
Tajlandska jela Ispred kuća domaćice spremaju hranu ili se bave proizvodnjom svile, po čemu je Tajland čuven u svetu. Tajlandska hrana je poznata po balansiranim kontrastima. Dominantno ljuta hrana kombinuje se sa kiselim i slatkim jelima. Osnova je pirinač i povrće, a popularna jela su ljuta supa od škampa, kokosov kari sa piletinom, salata od papaje u limunovom soku i pržena testenina na tajlandski način. Spremanje hrane je prava umetnička ceremonija, jer postoji verovanje da hrana postoji ne samo da zadovolji čula ukusa i mirisa nego i čula vida. Otuda Tajlanđani svoju hranu poslužuju u rezbarenim posudama.
Raznoliki noževi u veštim rukama papaje, lubenice i tikvice pretvaraju u bukete cveća ili stvaraju dekorativni voćnjak na stolu. Lubenice postaju činije za voćnu salatu, tikve magični brodovi, a krtole leptiri. Tajlanđani cene lepotu ručnog rada, koja predstavlja izraz tradicionalne umetnosti još od vremena Autaje do danas.
Kraj zlatnog doba
Raznoliki noževi u veštim rukama papaje, lubenice i tikvice pretvaraju u bukete cveća ili stvaraju dekorativni voćnjak na stolu. Lubenice postaju činije za voćnu salatu, tikve magični brodovi, a krtole leptiri. Tajlanđani cene lepotu ručnog rada, koja predstavlja izraz tradicionalne umetnosti još od vremena Autaje do danas.
Kraj zlatnog doba
Hram Vat Na Pra Mane u Ajutaji Ipak, ovaj tradicionalni način života i zlatno doba tajlandske prestonice prekinuti su 1767. godine. Tokom rata sa Burmom, Autaja je okupirana, grad je spaljen, hramovi i trgovački centri poharani, a zidine ostavljene u ruinama i prepuštene džungli. Glave Budinih statua su posečene. Jedino je hram Vat Na Pra Mane (Wat Na Phra Mane) pošteđen, jer je bio korišćen kao armijska komanda. Bežeći ispred moćne burmanske armije, tajlandski kralj i narod u zbegovima se povlače na jug, i na oko stotinak kilometara od Ajutaje na istim obalama Čao Praje grade novu prestonicu prvo u Tonburiju, a onda na mestu od strateškog značaja koji danas znamo kao Bangkok.
Palate Bangkoka Palate Bangkoka danas sa pravom važe za najraskošnije spomenike Tajlanda. Nedaleko odatle spaljene konture Ajutaje, statue, palate i hramovi takođe odslikavaju slavu i nacionalni ponos, a ujedno su sa pravom u UNESCO-ovom popisu svetske baštine kao dragulj svetske civilizacije.
Miša Ognjanović
JatAirways Review – jun 2007.
JatAirways Review – jun 2007.
Нема коментара:
Постави коментар